W III kwartale 2021 r. XTB wypracowało 104,3 mln zł skonsolidowanego zysku netto wobec 68,4 mln zł zysku rok wcześniej. Skonsolidowane przychody osiągnęły wartość 200,0 mln zł (III kwartał 2020: 139,6 mln zł), a koszty działalności operacyjnej 84,8 mln zł (III kwartał 2020: 60,1 mln zł). W okresie Grupa pozyskała ponad 38 tys. nowych klientów wobec 21 tys. rok wcześniej (wzrost o 82,1% r/r).
Przychody
ll
W III kwartale 2021 r. przychody Grupy wzrosły o 43,3% r/r, z 139,6 mln zł do 200,0 mln zł. Istotnym czynnikiem determinującym ich poziom była stale rosnąca baza klientów połączona z ich dużą aktywnością transakcyjną wyrażoną m.in. w liczbie zawartych kontraktów w lotach czy też w wartości nominalnej zrealizowanego przez nich obrotu. W konsekwencji obrót instrumentami pochodnymi CFD wyniósł 1 044 tys. lotów (III kwartał 2020: 760 tys. lotów), a rentowność na lota 192 zł (III kwartał 2020: 184 zł).
Patrząc na przychody pod kątem klas instrumentów odpowiedzialnych za ich powstanie widać, że prym wiodły CFD oparte na towarach. Ich udział w strukturze przychodów na instrumentach finansowych w III kwartale 2021 roku sięgnął 58,2% wobec 22,9% rok wcześniej. To konsekwencja m.in. wysokiej rentowności na instrumentach CFD opartych na notowaniach ceny złota, srebra oraz gazu ziemnego. Drugą najbardziej dochodową klasą aktywów były instrumenty CFD oparte na indeksach. Ich udział w strukturze przychodów w III kwartale 2021 r. wyniósł 22,5% (III kwartał 2020: 52,0%). Najzyskowniejszymi instrumentami w tej klasie były CFD oparte o amerykański indeks US 100 oraz US 500. Przychody na instrumentach CFD opartych o waluty stanowiły 15,7% wszystkich przychodów, wobec 20,1% rok wcześniej, gdzie najpopularniejszymi instrumentami finansowymi w tej klasie były oparte o parę walutową EURUSD.
XTB posiada solidny fundament w postaci stale rosnącej bazy klientów i liczby aktywnych klientów. Stanowi on klucz do wysokości powtarzalnych wyników w przyszłości. Od początku roku Grupa odnotowała kolejny rekord w tym obszarze pozyskując 146 427 nowych klientów wobec 73 612 rok wcześniej, co daje wzrost o 98,9%. To efekt kontynuowania zoptymalizowanej strategii sprzedażowo-marketingowej, większej penetracji rynków już istniejących, sukcesywnego wprowadzania do oferty nowych produktów oraz ekspansji na nowe rynki geograficzne. Analogicznie do liczby nowych klientów rekordowa była także średnia liczba aktywnych klientów. Wzrosła ona z 53 309 do 106 961, tj. o 100,6% r/r.
ll
Priorytetem Zarządu jest dalszy przyrost bazy klienckiej prowadzący do umocnienia pozycji rynkowej XTB na świecie. Działania te wspierane są przez szereg inicjatyw m.in. wprowadzoną 5 października 2020 r. nową ofertę na akcje i ETF-y (ang. Exchange-Traded Funds) „0% prowizji” dla miesięcznych wolumenów o wartości do 100 000 EUR. Oferta ta została przyjęta z entuzjazmem zarówno przez dotychczasowych, jak i nowych klientów XTB. Spółka dąży do bycia pierwszym wyborem i kompleksowym rozwiązaniem dla każdego inwestora. W ciągu ostatnich kilku lat XTB wykonało ogromną pracę – od poszerzenia oferty o około 3,9 tys. instrumentów finansowych (z 1 500 do 5 400 obecnie), po ciągłe doskonalenie wersji webowej i mobilnej wielokrotnie nagradzanej platformy transakcyjnej XTB (xStation). Teraz, dzięki bezpłatnej ofercie, XTB szeroko otworzyło drzwi każdemu, kto jest zainteresowany inwestowaniem zarówno w prawdziwe akcje, jak i fundusze ETF. XTB umożliwia obecnie inwestowanie w prawie 3 000 prawdziwych akcji z 16 największych światowych giełd, w tym New York Stock Exchange, London Stock Exchange, hiszpańskiej Bolsa de Madrid, niemieckiej Börse Frankfurt oraz oczywiście warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych. Oprócz akcji, XTB oferuje ponad 270 funduszy ETF, w tym na towary, nieruchomości i obligacje.
Oferta „0% prowizji” wspierana jest przez kampanię marketingową i reklamową z udziałem ambasadora marki XTB – jednego z najlepszych menadżerów piłkarskich na świecie, José Mourinho. Ambasadorem XTB jest trener, który zdobył nie tylko tytuły mistrzowskie w rekordowej ilości krajów (Portugalia, Anglia, Włochy i Hiszpania), ale jest także jednym z zaledwie trzech szkoleniowców, którzy dwukrotnie wygrali Ligę Mistrzów UEFA z dwoma klubami.
Ambicją Zarządu na 2021 r. było pozyskanie przynajmniej 120 tys. nowych klientów. Cel ten został osiągnięty już w lipcu br. Zarząd zakłada, że w kolejnych okresach uda się pozyskiwać średnio co najmniej 30 tys. nowych klientów kwartalnie. W październiku 2021 r. Grupa pozyskała łącznie 13,0 tys. nowych klientów.
ll
XTB kładzie duży nacisk na dywersyfikację geograficzną przychodów. Krajem, z którego Grupa czerpie każdorazowo więcej niż 15% przychodów jest Polska z udziałem wynoszącym w III kwartale 2021 r. odpowiednio 32,1% (III kwartał 2020 r.: 34,5%). Udział pozostałych krajów w strukturze geograficznej przychodów nie przekracza 15%. Ze względu na ogólny udział w przychodach Grupy wydzielono prezentacyjnie Polskę jako największy przychodowo rynek w Grupie. Grupa dzieli swoje przychody na obszary geograficzne według kraju biura XTB, w którym klient został pozyskany.
Dla XTB ważna jest także dywersyfikacja segmentowa przychodów. W tym celu Grupa rozwija, poza segmentem detalicznym, działalność instytucjonalną (X Open Hub), w ramach której dostarcza płynność i technologię innym instytucjom finansowym. Przychody z tego segmentu potrafią podlegać istotnym wahaniom z okresu na okres, analogicznie jak w segmencie detalicznym, co jest zjawiskiem typowym dla przyjętego przez Grupę modelu biznesowego.
LL
W model biznesowy XTB wpisana jest duża zmienność przychodów z okresu na okres. Na wyniki operacyjne wpływ mają przede wszystkim: (i) zmienność na rynkach finansowych i towarowych; (ii) liczba aktywnych klientów; (iii) wolumen zawieranych przez nich transakcji na instrumentach finansowych; (iv) ogólne warunki rynkowe, geopolityczne i gospodarcze; (v) konkurencja na rynku FX/CFD oraz (vi) otoczenie regulacyjne.
Co do zasady, na przychody Grupy pozytywnie wpływa wyższa aktywność rynków finansowych i towarowych z uwagi na to, że w takich okresach obserwuje się wyższy poziom obrotów realizowanych przez klientów Grupy oraz wyższą rentowność na lota. Korzystne dla Spółki są okresy występowania wyraźnych i długich trendów rynkowych i właśnie w takich momentach osiąga najwyższe przychody. W związku z tym, wysoka aktywność rynków finansowych i towarowych prowadzi co do zasady do zwiększonego wolumenu obrotów na platformach transakcyjnych Grupy. Natomiast spadek tej aktywności oraz związany z tym spadek aktywności transakcyjnej klientów Grupy prowadzi co do zasady do zmniejszenia przychodów operacyjnych Grupy. Z uwagi na powyższe, przychody operacyjne i rentowność Grupy mogą spadać w okresach niskiej aktywności rynków finansowych i towarowych. Ponadto, może pojawić się bardziej przewidywalny trend, w którym rynek porusza się w ograniczonym zakresie cenowym. Prowadzi to do powstania tendencji rynkowych, dających się przewidzieć z wyższym prawdopodobieństwem niż w przypadku większych kierunkowych ruchów na rynkach, co tworzy sprzyjające warunki do transakcji zawieranych w wąskim zakresie rynku (ang. range trading). W takim przypadku obserwuje się większą liczbę transakcji przynoszących zyski klientom, co prowadzi do obniżenia wyniku Grupy z tytułu market making.
Zmienność oraz aktywność rynków wynika z szeregu czynników zewnętrznych, z których część jest charakterystyczna dla rynku, a część może być powiązana z ogólnymi warunkami makroekonomicznymi. Może ona w sposób istotny wpływać na przychody osiągane przez Grupę w kolejnych kwartałach. Jest to charakterystyczne dla modelu biznesowego Grupy.
Koszty
Koszty działalności operacyjnej w III kwartale 2021 r. ukształtowały się na poziomie 84,8 mln zł i były o 24,7 mln zł wyższe w stosunku do analogicznego okresu rok wcześniej (III kwartał 2020 r.: 60,1 mln zł). Najistotniejsze zmiany r/r wystąpiły w:
- – kosztach wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, wzrost o 11,2 mln zł głównie związany z nowym zatrudnieniem;
- – kosztach marketingowych, wzrost o 6,9 mln zł wynikający głównie z wyższych nakładów na kampanie marketingowe online;
- – kosztach prowizji, wzrost o 3,1 mln zł wynikający z większych kwot zapłaconych dostawcom usług płatniczych za pośrednictwem których klienci deponują swoje środki na rachunkach transakcyjnych;
- – pozostałych usługach obcych, wzrost o 1,7 mln zł w następstwie poniesienia głównie wyższych nakładów na: (i) systemy IT i licencje (wzrost o 1,2 mln zł r/r); (ii) łączność internetową i telekomunikacyjną (wzrost o 0,3 mln zł r/r).
W ujęciu k/k koszty działalności operacyjnej uległy zwiększeniu o 8,4 mln zł głównie za sprawą wyższych o 8,3 mln zł kosztów wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, wynikających głównie z utworzenia rezerw na zmienne składniki wynagrodzeń (bonusy) oraz wzrostem zatrudnienia.
W związku z dynamicznym rozwojem Grupy Zarząd ocenia, że w 2021 r. łączne koszty działalności operacyjnej mogą kształtować się na poziomie wyższym o około kilkanaście procent lub więcej do tego, jaki zaobserwowaliśmy w 2020 r. Priorytetem Zarządu jest dalszy przyrost bazy klienckiej oraz budowanie marki globalnej. W IV kwartale br. zakładany jest wzrost nakładów na marketing w stosunku do poziomu z III kwartału br.
Ostateczny poziom kosztów działalności operacyjnej uzależniony będzie od wysokości zmiennych składników wynagrodzeń wypłaconych pracownikom, od poziomu wydatków marketingowych, od tempa ekspansji geograficznej na nowe rynki oraz od wpływu ewentualnych nowych regulacji i innych czynników zewnętrznych na poziom przychodów osiąganych przez Grupę.
Na wysokość zmiennych składników wynagrodzeń wpływać będą wyniki Grupy. Poziom wydatków marketingowych uzależniony z kolei będzie od oceny ich wpływu na wyniki i rentowność Grupy, tempa ekspansji zagranicznej oraz stopnia responsywności klientów na podejmowane działania. Pojawienie się nowych regulacji wpłynąć może, jeżeli zajdzie taka potrzeba, na rewizję założeń kosztowych Grupy.
Dywidenda a wymogi kapitałowe
Polityka dywidendowa XTB zakłada rekomendowanie przez Zarząd Walnemu Zgromadzeniu wypłaty dywidendy w kwocie uwzględniającej poziom zysku netto prezentowany w jednostkowym rocznym sprawozdaniu finansowym Spółki oraz szereg różnych czynników dotyczących Spółki, w tym perspektyw dalszej działalności, przyszłych zysków, zapotrzebowania na środki pieniężne, sytuacji finansowej, poziomu współczynników adekwatności kapitałowej, planów ekspansji, wymogów prawa w tym zakresie, jak i wytycznych KNF. W szczególności Zarząd, zgłaszając propozycje dotyczące wypłaty dywidendy, kierował się będzie koniecznością zapewnienia odpowiedniego poziomu współczynników adekwatności kapitałowej Spółki oraz kapitału niezbędnego do rozwoju Grupy.
Dla przykładu, KNF w swoim ostatnim Stanowisku ws. polityki dywidendowej w 2021 r., opublikowanym w dniu 16 grudnia 2020 r., rekomendowała, aby dywidendę w 2021 r. wypłaciły wyłącznie domy maklerskie, które spełniły m.in. następujące kryteria:
A. Dywidendę w kwocie nie wyższej niż 75% zysku netto za 2020 r.:
I. dla podmiotów podlegających normom adekwatności kapitałowej zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013 r., z późn. zm., zwanym dalej: „rozporządzeniem 575/2013”) na dzień 31 grudnia 2020 r.:
• współczynnik kapitału podstawowego Tier I wyniósł co najmniej 6%;
• współczynnik kapitału Tier I wyniósł co najmniej 9%;
• łączny współczynnik kapitałowy wyniósł co najmniej 14%;
II. dla podmiotów nie podlegających normom adekwatności kapitałowej zgodnie z rozporządzeniem 575/2013 na dzień 31 grudnia 2020 r. wskaźnik będący udziałem kwoty kapitałów
III. ostatnia ocena nadzorcza nadana w procesie BION wynosi 1 albo 2;
IV. podmiot w 2020 roku oraz do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego i podjęcia uchwały o podziale zysku za 2020 rok nie naruszył przepisów dot. wymogów kapitałowych zawartych w rozporządzeniu 575/2013 i ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2020 r. poz. 89 z późn. zm.) oraz przepisów dotyczących limitów dużych ekspozycji, z wyłączeniem naruszeń limitów odnoszących się do środków pieniężnych klientów.
B. Dywidendę w kwocie nie wyższej niż 100% zysku netto za 2020 r.:
I. spełnia wszystkie kryteria wymienione w literze A;
II. dla podmiotów podlegających normom adekwatności kapitałowej zgodnie z rozporządzeniem 575/2013 kryteria,
o których mowa w lit. A pkt I, są spełnione na koniec każdego kwartału w 2020 roku;
III. dla podmiotów nie podlegających normom adekwatności kapitałowej zgodnie z rozporządzeniem 575/2013 kryterium, o którym mowa w lit. A pkt II, jest spełnione na koniec każdego kwartału w 2020 roku.
W dniu 28 czerwca 2021 r. Spółka otrzymała od Komisji Nadzoru Finansowego ocenę nadzorczą (BION) wynoszącą 2 [2,46]. Ocena została nadana na dzień 31 grudnia 2020 r. Opublikowany przez KNF w dniu 22 maja 2018 r. Komunikat ws. stanowiska dotyczącego polityki dywidendowej w perspektywie średnioterminowej, mający na celu ułatwienie podmiotom rynku finansowego nadzorowanym przez KNF ramowego planowania finansowego związanego z wypłatą dywidendy w średnim terminie, wskazuje, że aktualna ocena nadzorcza dla XTB mieści się na poziomie zalecanych przez KNF kryteriów, co powinno pozwolić Spółce na ewentualną wypłatę dywidendy za obecny rok obrotowy w zgodzie z tymi kryteriami.
Od 26 czerwca 2021 roku XTB stosuje monitorowanie adekwatności kapitałowej zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2033 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla firm inwestycyjnych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, (UE) nr 575/2013, (UE) nr 600/2014 i (UE) nr 806/2014, zwane dalej „Rozporządzeniem IFR”. Zastąpiło ono, w przypadku XTB, Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/201, zwane dalej „Rozporządzeniem CRR”. Obydwa rozporządzenia nakazują utrzymywanie odpowiedniej relacji funduszy własnych do ponoszonego ryzyka – w przypadku Rozporządzenia CRR jego miarą była łączna ekspozycja na ryzyko, a łączny współczynnik kapitałowy nie mógł być niższy niż 8%, natomiast w przypadku Rozporządzenia IFR, łączną miarą ponoszonego ryzyka jest najwyższa z wartości: (i) wymóg dotyczący stałych kosztów pośrednich, (ii) stały minimalny wymóg kapitałowy lub (iii) wymóg „współczynnika K” związanego z ryzykiem dla klienta, ryzykiem dla rynku i ryzykiem dla firmy; w przypadku Rozporządzenia IFR relacja łącznych funduszy własnych nie może być niższa niż 100%.
W celu zapewnienia porównywalności, wymogi z poprzednich okresów zostały odpowiednio przeskalowane, należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że wartość łącznej ekspozycji na ryzyko liczona zgodnie z Rozporządzeniem CRR jest liczona w inny sposób, niż wartość wymogu kapitałowego obliczonego zgodnie z Rozporządzeniem IFR.
Poniższy wykres prezentuje wartość łącznego współczynnika kapitałowego (CRR) w okresie I-III kwartał 2021 roku.
Poniższy wykres prezentuje wartość łącznego współczynnika kapitałowego (IFR) w okresie I-III kwartał 2021 roku.
Łączny współczynnik kapitałowy informuje o relacji funduszy własnych do aktywów ważonych ryzykiem, a mówiąc inaczej, pokazuje czy dom maklerski jest w stanie posiadanymi funduszami własnymi pokryć minimalny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego, kredytowego, operacyjnego i pozostałych. Na koniec III kwartału br. łączny współczynnik kapitałowy w Spółce wyniósł 126,9% (odpowiednik pod Rozporządzeniem CRR 10,2%).
Pamiętać należy, że co roku KNF publikuje zaktualizowane Stanowiska ws. polityki dywidendowej obowiązujące domy maklerskie przy wypłacie dywidendy za dany rok. W przypadku zastosowania przez KNF w przyszłości prostego przeskalowania współczynników, poziom relacji kapitałów własnych i wymogów kapitałowych, powyżej którego XTB mogłoby wypłacić dywidendę, mógłby wynieść 175%. Zaznaczyć jednak należy, że Komisja może ustalić właściwe poziomy w całkowicie odmienny sposób, biorąc pod uwagę sprawowany na bieżąco nadzór nad domami maklerskimi. W przypadku pozostawienia w przyszłych stanowiskach kryteriów bez zmian, zastosowanie będzie miał punkt Stanowiska KNF stanowiący, że dla podmiotów nie podlegających normom adekwatności kapitałowej zgodnie z rozporządzeniem 575/2013 (Rozporządzenie CRR), wskaźnik będący udziałem kwoty kapitałów własnych w sumie aktywów ogółem na dzień 31 grudnia poprzedniego roku wynosił co najmniej 50%.
Zarząd podtrzymuje, że jego zamiarem jest rekomendowanie w przyszłości Walnemu Zgromadzeniu podejmowania uchwał w sprawie wypłaty dywidendy, przy uwzględnieniu czynników wskazanych powyżej, w kwocie na poziomie od 50% do 100% jednostkowego zysku netto Spółki za dany rok obrotowy. Jednostkowy zysk netto za okres 9 miesięcy 2021 r. wyniósł 167,9 mln zł.
Środki pieniężne własne i ekwiwalenty
W środowisku niskich stóp procentowych, które zniechęca do utrzymywania depozytów w bankach, XTB lokuje część swojej gotówki w instrumenty finansowe posiadające wagę ryzyka 0%, tj. w obligacje skarbowe oraz obligacje poręczone przez Skarb Państwa. Na dzień 30 września 2021 r. łączna wartość własnych środków pieniężnych oraz obligacji wyniosła w Grupie XTB 898,9 mln zł, z tego 754,6 mln zł przypadała na środki pieniężne, a 144,3 mln zł na obligacje.
