Rok 2023 był dla XTB kolejnym okresem dynamicznego rozwoju biznesu oraz budowania bazy klienckiej. Utrzymująca się zmienność na rynkach finansowych i towarowych oraz środowisko wysokiej inflacji sprawiły, że handel na instrumentach finansowych dalej był mocno atrakcyjny dla wielu inwestorów. W konsekwencji Grupa pozyskała rekordowe 312,0 tys. nowych klientów, a liczba aktywnych klientów wzrosła o 51,0% r/r z 270,6 tys. do 408,5 tys. Dynamiczny wzrost operacyjny XTB przy korzystnych uwarunkowaniach rynkowych przełożył się w 2023 r. na rekordowe wyniki finansowe. Skonsolidowany zysk netto wyniósł 791,2 mln zł wobec 766,1 mln zł rok wcześniej. Skonsolidowane przychody osiągnęły wartość 1 588,3 mln zł (2022 r.: 1 444,2 mln zł) przy kosztach działalności operacyjnej na poziomie 694,2 mln zł (2022 r.: 558,6 mln zł).
Przychody
W 2023 r. XTB odnotowało rekordowy wzrost przychodów z 1 444,2 mln zł do 1 588,3 mln zł, tj. o 10,0% r/r. Istotnymi czynnikami determinującymi ich poziom były wysoka zmienność na rynkach finansowych i towarowych oraz stale rosnąca liczba aktywnych klientów (wzrost o 51,0% r/r), połączona z ich dużą aktywnością transakcyjną wyrażoną m.in. w liczbie zawartych kontraktów CFD w lotach (wzrost o 16,5% r/r). W konsekwencji obrót instrumentami pochodnymi wyniósł 7 416,5 tys. lotów (2022: 6 365,6 tys. lotów), a rentowność na lota osiągnęła wartość 214 zł (2022: 227 zł).
Przychody operacyjne XTB powstają: (i) ze spreadów (różnicy między ceną sprzedaży – offer a ceną kupna – bid); (ii) z prowizji i opłat naliczanych klientom; (iii) z naliczanych punktów swapowych (stanowiących koszt utrzymywania pozycji w czasie) oraz (iv) z wyniku netto (zysków pomniejszonych o straty) z działalności XTB w zakresie market making. Poniższe zestawienie prezentuje procentowy udział poszczególnych kategorii przychodów w wyniku z operacji na instrumentach finansowych brutto.
Patrząc na przychody XTB pod kątem klas instrumentów odpowiedzialnych za ich powstanie widać, że w 2023 r. prym wiodły CFD oparte na indeksach. Ich udział w strukturze przychodów na instrumentach finansowych sięgnął 47,8% wobec 46,4% rok wcześniej. To konsekwencja dużej dochodowości na instrumentach CFD opartych o amerykański indeks US 100, niemiecki indeks akcji DAX (DE30) czy też amerykański indeks US 500. Drugą najbardziej dochodową klasą aktywów były instrumenty CFD oparte na towarach. Ich udział w strukturze przychodów w 2023 r. wyniósł 39,9% (2022: 33,8%). To konsekwencja m.in. wysokiej rentowności na instrumentach CFD opartych na notowaniach ceny gazu ziemnego, złota oraz ropy naftowej. Przychody na instrumentach CFD opartych o waluty stanowiły 10,1% wszystkich przychodów, wobec 17,0% rok wcześniej, gdzie najbardziej dochodowymi instrumentami finansowymi w tej klasie były oparte o parę walutową EURUSD oraz USDJPY.
Dla XTB ważna jest także dywersyfikacja segmentowa przychodów. W tym celu Grupa rozwija, poza segmentem detalicznym, działalność instytucjonalną pod marką X Open Hub (XOH), w ramach której dostarcza płynność i technologię innym instytucjom finansowym. Przychody z tego segmentu potrafią podlegać istotnym wahaniom z okresu na okres, analogicznie jak w segmencie detalicznym, co jest zjawiskiem typowym dla przyjętego przez Grupę modelu biznesowego.
Koszty działalności operacyjnej
Koszty działalności operacyjnej w 2023 r. ukształtowały się na poziomie 694 231 tys. zł i były o 135 664 tys. zł wyższe od tych rok wcześniej (2022: 558 567 tys. zł). Najistotniejsze zmiany wystąpiły w:
• kosztach wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, wzrost o 67 113 tys. zł głównie za sprawą wzrostu zatrudnienia oraz wyższych rezerw na zmienne składniki wynagrodzeń (bonusy);
• kosztach marketingowych, wzrost o 41 555 tys. zł wynikający głównie z wyższych nakładów na kampanie marketingowe online;
• pozostałych usługach obcych, wzrost o 14 174 tys. zł w następstwie poniesienia głównie wyższych nakładów na: (i) systemy IT i licencje (wzrost o 7 809 tys. zł r/r); (ii) usługi prawne i doradcze (wzrost o 3 404 tys. zł r/r) oraz (iii) usługi wsparcia informatycznego (wzrost o 2 015 tys. zł r/r).
• kosztach prowizji, wzrost o 7 451 tys. zł wynikający z większych kwot zapłaconych dostawcom usług płatniczych za pośrednictwem których klienci deponują swoje środki na rachunkach transakcyjnych.
W ujęciu k/k koszty działalności operacyjnej wzrosły o 22 703 tys. zł głównie za sprawą wyższych o 10 496 tys. zł nakładów marketingowych online, wyższych o 6 826 tys. zł kosztów wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, wynikających głównie ze wzrostu zatrudnienia, a także wyższych o 3 679 tys. zł kosztów prowizji wynikających z większych kwot zapłaconych dostawcom usług płatniczych za pośrednictwem których klienci deponują swoje środki na rachunkach transakcyjnych.
W związku z dynamicznym rozwojem XTB Zarząd ocenia, że w 2024 r. łączne koszty działalności operacyjnej mogą kształtować się nawet na poziomie wyższym o około jedną czwartą do tego, jaki zaobserwowaliśmy w 2023 roku. Priorytetem Zarządu jest dalszy przyrost bazy klienckiej oraz budowanie marki globalnej. W konsekwencji realizowanych działań nakłady na marketing mogą wzrosnąć o około jedną trzecią w stosunku do roku ubiegłego.
Ostateczny poziom kosztów działalności operacyjnej uzależniony będzie w szczególności od tempa wzrostu zatrudnienia i wysokości zmiennych składników wynagrodzeń wypłaconych pracownikom, od poziomu wydatków marketingowych, od tempa ekspansji geograficznej na nowe rynki oraz od wpływu ewentualnych nowych regulacji i innych czynników zewnętrznych na poziom przychodów osiąganych przez Grupę.
Poziom wydatków marketingowych uzależniony będzie od oceny ich wpływu na wyniki i rentowność Grupy, od tempa ekspansji zagranicznej oraz stopnia responsywności klientów na podejmowane działania. Do wzrostu zatrudnienia w Grupie przyczyniać się będzie jej dynamiczny rozwój, zarówno na rynkach już istniejących, jak i nowych. Z kolei na wysokość zmiennych składników wynagrodzeń wpływać będą wyniki Grupy.
Klienci
XTB posiada solidny fundament w postaci stale rosnącej bazy klientów i liczby aktywnych klientów. W 2023 r. Grupa odnotowała kolejny rekord w tym obszarze pozyskując 311 971 nowych klientów wobec 196 864 rok wcześniej, co daje wzrost o 58,5%. Analogicznie do liczby nowych klientów rekordowa była także liczba aktywnych klientów. Wzrosła ona
z 270 560 do 408 528, tj. o 51,0% r/r.
Działania te wspierane są przez szereg inicjatyw m.in. wprowadzonymi do oferty Planami Inwestycyjnymi, które pozwalają w inteligenty sposób na inwestowanie oszczędności. Dzięki nowemu produktowi, klient w łatwy sposób może zbudować swój Plan i zainwestować określone fundusze – już od kwoty 50 PLN. Możliwe jest uruchomienie do 10 Planów Inwestycyjnych jednocześnie. Konfiguracja i prowadzenie Planów Inwestycyjnych w XTB jest całkowicie bezpłatne, o ile miesięczny obrót nie przekroczy kwoty 100 000 EUR, wtedy to prowizja wynosi 0,2%, min. 10 EUR.
Dodatkowo od kwietnia 2023 roku XTB pozwala na inwestowanie na wybranych rynkach europejskich oraz pozaeuropejskich w akcje spółek i ETF-y za ułamek ich ceny. Akcje ułamkowe pozwalają na większą elastyczność oraz kontrolę nad inwestycjami. Dzięki temu klienci mogą łatwiej dostosowywać portfel inwestycyjny do własnych, unikalnych celów finansowych i tolerancji na ryzyko.
W listopadzie 2023 roku XTB wprowadziło do oferty kolejną nowość, tj. oprocentowanie wolnych środków na rachunkach klientów. Odsetki naliczane są codziennie i wypłacane na konto po zakończonym miesiącu. Oprocentowanie oferowane jest dla następujących walut: PLN, EUR, USD, GBP, CZK i RON.
Priorytetem Zarządu jest dalszy przyrost bazy klienckiej prowadzący do umocnienia pozycji rynkowej XTB na świecie poprzez dotarcie z ofertą produktową do klienta masowego. Działania te wspierane są i będą przez szereg inicjatyw, między innymi wprowadzenie nowych produktów czy też akcje promocyjne. Ambicją Zarządu w 2024 r. jest pozyskiwanie średnio co najmniej 65-90 tys. nowych klientów kwartalnie. W styczniu 2024 r. Grupa pozyskała łącznie 41,6 tys. nowych klientów, w lutym 2024 r. 41,2 tys. nowych klientów, a w pierwszych 25 dniach marca 2024 r. 39,1 tys. nowych klientów. W konsekwencji w marcu 2024 roku łączna liczba klientów Grupy XTB przekroczyła 1 milion.
Marketing stanowi drugą siłę napędową XTB. Grupa w celu umocnienia swojej pozycji rynkowej i rozpoznawalności na świecie współpracuje z utytułowanymi sportowcami, będącymi ambasadorami marki XTB takimi jak Conor McGregor, czy Iker Casillas. W planach na 2024 rok jest nawiązanie współpracy z nowym ambasadorem marki.
Aplikacja inwestycyjna All-in-One
Ambicją Zarządu jest aby XTB stało się wiodącą aplikacją inwestycyjną All-in-One w Europie, oferującą klientom łatwe, inteligentne i wydajne sposoby zawierania transakcji, inwestowania i oszczędzania, zapewniając jednocześnie natychmiastowy dostęp do ich pieniędzy.
Ostatnimi laty postępuje transformacja XTB z brokera CFD w uniwersalną aplikację inwestycyjną. Kontynuowana ona będzie w 2024 roku, jak i latach kolejnych.
Plan produktowy
Podobnie jak w poprzednich latach, również w 2024 roku XTB będzie koncentrować się na pozyskiwaniu nowych klientów i poszerzaniu tej grupy o osoby zainteresowane nie tylko inwestowaniem, ale także szeroko-rozumianymi produktami finansowymi.
W związku z tym, Spółka planuje nie tylko wzbogacenie swojej oferty, ale także wprowadzenie zmian, których celem jest zwiększenie komfortu obsługi platformy inwestycyjnej i aplikacji mobilnej. Do wszystkich tych zmian i wdrożeń Spółka przygotowywała się od wielu miesięcy, czego przejawem jest intensywny rozwój Działu Technologii i Produktu i trwające w nim prace deweloperskie oraz badawczo-rozwojowe, związane również z wykorzystaniem technologii bazujących na sztucznej inteligencji.
Pierwsze tygodnie 2024 roku to dalszy rozwój oferty produktowej skierowanej do pasywnych inwestorów. Plany Inwestycyjne, czyli produkt umożliwiający inwestowanie w ponad 300 funduszy ETF, zostały wzbogacone o funkcję auto-inwestowania, dzięki której inwestorzy mogą określić jak często i jaką kwotą chcą regularnie zasilać swoje indywidualne portfele inwestycyjne. Tym samym, w porównaniu do konkurencyjnych produktów, Plany Inwestycyjne stały się jeszcze bardziej atrakcyjne dla klientów poszukujących średnio- i długoterminowych produktów inwestycyjnych.
W kolejnych kwartałach 2024 roku, oferta pasywnego inwestowania zostanie wzbogacona o obligacje. Klienci XTB zyskają dostęp do kolejnej klasy instrumentów – zarówno obligacji skarbowych (emitowanych przez takie kraje jak Polska, USA czy Niemcy), jak i korporacyjnych, których emitentami są renomowane, globalne przedsiębiorstwa o relatywnie stabilnym ratingu (od AAA do BBB-). Dzięki wykorzystaniu mechanizmu analogicznego jak w przypadku akcji ułamkowych, inwestowanie w obligacje będzie dostępne już od niewielkich kwot.
W podobnym czasie co obligacje, uruchomiona zostanie kolejna nowość czyli social trading. Tym samym klienci zyskają możliwość śledzenia transakcji zawieranych przez innych inwestorów, których strategie uznają za warte uwagi
i interesujące. W ramach social trading, dane klientów będą w pełni zanonimizowane oraz klasyfikowane wyłącznie na podstawie osiąganej stopy zwrotu z inwestycji czy akceptowanego poziomu ryzyka.
W trzecim kwartale 2024 roku, powinien pojawić się produkt długo wyczekiwany przez klientów na polskim rynku – czyli konta IKE i IKZE. Obecnie korzysta z nich zaledwie ułamek dorosłych Polaków, jednak zainteresowanie IKE i IKZE systematycznie rośnie z roku na rok. W związku z tym, że Spółka dostrzega potencjał dalszego rozwoju w segmencie długoterminowego inwestowania, oferta produktów emerytalnych będzie także rozwijana na innych globalnych rynkach, w tym w Wielkiej Brytanii, gdzie XTB planuje prowadzić działalność jako ISA Manager.
Pod koniec 2024 roku w ofercie pojawi się produkt, dzięki któremu Spółka ma szansę stać się kompleksowa platformą do codziennego zarządzania finansami. Wirtualny portfel wraz z multi walutową kartą umożliwią klientom korzystającym z aplikacji mobilnej XTB dokonywanie płatności i przelewów, transakcji kartowych czy wymianę walut. Wartością dodaną będzie możliwość natychmiastowych płatności pomiędzy wszystkimi kontami w XTB. Powiadomienia w czasie rzeczywistym zapewnią natomiast pełną kontrolę wydatków.
W 2025 roku i w kolejnych latach, XTB planuje dalsze wzbogacanie swojej oferty produktowej.
Przedstawiony powyżej plan produktowy odpowiada aktualnemu stanowi wiedzy i zasobów. Może on ulec zmianom
i modyfikacjom, w tym z powodów wynikających ze współpracy XTB z zewnętrznymi dostawcami.
Zasadniczo FinTech
Realizowane w 2023 roku prace badawczo-rozwojowe miały na celu rozwój narzędzi niezbędnych do sprawnego funkcjonowania systemów transakcyjnych XTB, efektywnej egzekucji zleceń, sprawnego procesu pozyskiwania nowych klientów (tzw. onboardingu) oraz dalszego rozwoju narzędzi wspierających wewnętrzne procesy w firmie w efekcie zidentyfikowanych potrzeb rozwojowych. Obszary badawcze skupiały się na funkcjonalnościach i bezpieczeństwie działania systemów, procesów i baz danych. Prowadzone były również prace badawczo-rozwojowe ukierunkowane na rozwój nowych systemów elektronicznego obrotu.
Z uwagi na przyjętą strategię biznesową opierającą się na rozwoju nowych technologii, w ramach struktury XTB wyodrębniony został Dział Rozwoju IT, w którym znakomitą część personelu stanowią osoby wykonujące prace badawczo-rozwojowe. Przedmiotowe prace mają znaczący, niemalże strategiczny wpływ na działalność gospodarczą prowadzoną przez XTB. Nie tylko przekładają się na poziom generowanych przychodów przez XTB, ale również są kluczowe w procesie budowania i utrzymywania wysoce konkurencyjnej pozycji Spółki na globalnym rynku kapitałowym.
Poniższa tabela przedstawia liczbę osób zatrudnionych w dziale Rozwoju IT oraz ponoszone koszty związane z opracowywaniem i rozwijaniem wysoce innowacyjnych, kompleksowych rozwiązań w dziedzinie transakcji oraz inwestycji internetowych:
W III kwartale 2023 r. XTB wypracowało 121,1 mln zł skonsolidowanego zysku netto wobec 236,2 mln zł rok wcześniej. Skonsolidowane przychody osiągnęły wartość 275,7 mln zł (III kwartał 2022: 391,3 mln zł), a koszty działalności operacyjnej 165,0 mln zł (III kwartał 2022: 132,5 mln zł). W okresie Grupa pozyskała 67,5 tys. nowych klientów, natomiast liczba aktywnych klientów wyniosła 223,1 tys. wobec 151,7 tys. rok wcześniej, co oznacza wzrost o 47,1% r/r.
Przychody
W III kwartale 2023 r. przychody Grupy spadły o 29,5% r/r, z 391,3 mln zł do 275,7 mln zł. Do spadku tego przyczyniła się niższa o 108 zł rentowność jednostkowa lota, wynosząca 137 zł (III kwartał 2022: 245 zł). Istotnymi czynnikami determinującymi ich poziom była niższa zmienność na rynkach finansowych i towarowych w III kwartale 2023 r., rozumiana jako występowanie długich i wyraźnych trendów, zrekompensowana w części wzrostem liczby aktywnych klientów (wzrost o 47,1% r/r), połączonym z ich dużą aktywnością transakcyjną wyrażoną w liczbie zawartych kontraktów CFD w lotach. W konsekwencji obrót instrumentami pochodnymi CFD wyniósł 2 011,5 tys. lotów (III kwartał 2022: 1 594,6 tys. lotów).
XTB posiada solidny fundament w postaci stale rosnącej bazy klientów i liczby aktywnych klientów. Od początku roku Grupa odnotowała kolejny rekord w tym obszarze pozyskując 234 704 nowych klientów wobec 145 826 rok wcześniej, co daje wzrost o 60,9%. Analogicznie do liczby nowych klientów rekordowa była także liczba aktywnych klientów, która wzrosła o 47,3% r/r, tj. z 224 339 do 330 357.
Priorytetem Zarządu jest dalszy przyrost bazy klienckiej prowadzący do umocnienia pozycji rynkowej XTB na świecie poprzez dotarcie z ofertą produktową do klienta masowego. Ambicją Zarządu w 2023 r. jest pozyskiwanie średnio co najmniej 40-60 tys. nowych klientów kwartalnie. Działania te wspierane są przez szereg inicjatyw m.in. wprowadzonym do oferty we wrześniu 2023 r. pierwszym pasywnym produktem inwestycyjnym pozwalającym klientom na budowę do 10 strategii opartych o ETF-y. Każda ze strategii składać może się z maksymalnie 9 funduszy ETF. Inwestorzy mogą wybierać z oferty ponad 350 funduszy notowanych na giełdzie dostępnych obecnie na platformie xStation 5. Klient sam ustala procentową wartość, jaką będzie stanowić alokacja każdego ETF-u wchodzącego w skład jego planu.
W obecnej chwili produkt został uruchomiony na 6 rynkach: Czechach, Słowacji, Niemczech, Portugalii, Rumunii oraz we Włoszech. W IV kwartale br. zostanie on także uruchomiony w Hiszpanii i Polsce. W opinii Spółki produkt cieszy się sporym zainteresowaniem mimo braku znaczącej aktywności marketingowej wokół niego.
Dodatkowo od kwietnia 2023 roku XTB pozwala na inwestowanie na
wybranych rynkach europejskich oraz pozaeuropejskich w akcje spółek i ETF-y za ułamek ich ceny. Akcje ułamkowe pozwalają na większą elastyczność oraz kontrolę nad inwestycjami. Dzięki temu klienci mogą łatwiej dostosowywać portfel inwestycyjny do własnych, unikalnych celów finansowych i tolerancji na ryzyko.
W następstwie realizowanych działań Grupa pozyskała w I kwartale 2023 r. łącznie 104,2 tys. nowych klientów,w II kwartale br. 63,0 tys. nowych klientów, a w III kwartale br. ponad 67,5 tys. nowych klientów. Z kolei w październiku 2023 r. zostało pozyskanych 26,3 tys. nowych klientów
XTB w celu umocnienia swojej pozycji rynkowej i rozpoznawalności na świecie współpracuje z utytułowanymi sportowcami, będącymi ambasadorami marki XTB. W lutym 2022 r. wprowadzona została kampania reklamowa z udziałem utytułowanej zawodniczki sportów walki, pierwszej Polki w organizacji UFC oraz mistrzyni w tejże organizacji, jak i trzykrotnej mistrzyni świata w boksie tajskim – Joanny Jędrzejczyk.
We wrześniu 2022 r. uruchomiono działania promocyjne z udziałem Conora McGregor, kolejnego ambasadora marki XTB – irlandzkiego zawodnika mieszanych sztuk walki (MMA) oraz UFC. Conor McGregor jest największą gwiazdą sportów walki na świecie oraz najlepiej wynagradzanym sportowcem wg listy sporządzonej przez Forbesa. Conor to nie tylko zawodnik, ale także osoba odnosząca sukcesy w biznesie jako inwestor w wielu ciekawych projektach.
Twarzą marki XTB został także Jiří Procházka, czeski zawodnik, jeden z czołowych zawodników MMA, mistrz UFC. Współpraca ta zakończyła się w maju 2023 roku.
Do zespołu ambasadorów XTB dołączył też w 2022 r. Iker Casillas, były piłkarz Realu Madryt, uznawany za jednego z najlepszych bramkarzy wszech czasów. Obecnie pełni on funkcję zastępcy dyrektora generalnego fundacji Realu Madryt.
XTB, dzięki podjętej współpracy z takimi osobistościami jak Joanna Jędrzejczyk, Conor McGregor, Jiří Procházka, czy Iker Casillas rozpoczęło promocję oferowanych rozwiązań inwestycyjnych, w szczególności przekonuje, że inwestowanie w różnego rodzaju aktywa jest dostępne dla każdego, za pomocą udostępnianych narzędzi, które ułatwiają wejście w świat inwestycji: przez codzienne analizy rynkowe, a także liczne materiały edukacyjne.
Patrząc na przychody XTB pod kątem klas instrumentów odpowiedzialnych za ich powstanie widać, że w III kwartale 2023 r. prym wiodły CFD oparte na towarach. Ich udział w strukturze przychodów na instrumentach finansowych sięgnął 47,7%. To konsekwencja dużej dochodowości na instrumentach CFD opartych na notowaniach ropy naftowej, złota oraz pszenicy. Drugą najbardziej dochodową klasą aktywów były instrumenty CFD oparte o indeksy. Ich udział w strukturze przychodów w III kwartale 2023 r. wyniósł 25,4%. Najzyskowniejszymi instrumentami w tej klasie były CFD oparte o amerykański indeks US 100 oraz US 500. Przychody na instrumentach CFD opartych o waluty stanowiły 22,2% wszystkich przychodów, gdzie najzyskowniejszymi instrumentami w tej klasie były CFD oparte o parę walutową EURUSD, USDJPY oraz GBPUSD.
XTB kładzie duży nacisk na dywersyfikację geograficzną przychodów, konsekwentnie realizując strategię zbudowania marki globalnej. Krajem, z którego Grupa czerpie każdorazowo więcej niż 20% przychodów jest Polska z udziałem wynoszącym w III kwartale 2023 r. 20,7% (III kwartał 2022 r.: 49,3%). Ze względu na ogólny udział w przychodach Grupy wydzielono prezentacyjnie Polskę jako największy przychodowo rynek w Grupie. Grupa dzieli swoje przychody na obszary geograficzne co do zasady według kraju biura XTB, w którym klient został pozyskany. Wyjątek stanowi region Bliskiego Wschodu, w ramach którego prezentowane są także przychody z klientów z tego rynku pozyskanych przez spółkę zależną XTB International Ltd. z siedzibą w Belize.
Dla XTB ważna jest także dywersyfikacja segmentowa przychodów. W tym celu Grupa rozwija, poza segmentem detalicznym, działalność instytucjonalną X Open Hub (XOH), w ramach której dostarcza płynność i technologię innym instytucjom finansowym. Przychody z tego segmentu potrafią podlegać istotnym wahaniom z okresu na okres, analogicznie jak w segmencie detalicznym, co jest zjawiskiem typowym dla przyjętego przez Grupę modelu biznesowego.
Model biznesowy stosowany przez XTB łączy w sobie cechy modelu agencyjnego oraz modelu market maker, w którym Spółka jest stroną transakcji zawieranych i inicjowanych przez klientów. XTB nie angażuje się, sensu stricto, w transakcje realizowane na własny rachunek w oczekiwaniu na zmiany cen lub wartości instrumentów bazowych (tzw. proprietary trading).
Stosowany przez XTB hybrydowy model biznesowy wykorzystuje też model agencyjny. Dla przykładu na większości obrotu instrumentów CFD opartych o kryptowaluty XTB zabezpiecza te transakcje z partnerami zewnętrznymi, przestając praktycznie być drugą stroną transakcji (oczywiście z prawnego punktu widzenia nadal jest to XTB). W pełni zautomatyzowany przyjęty w Spółce proces zarządzania ryzykiem ogranicza ekspozycję na zmiany rynkowe oraz zmusza do zabezpieczania pozycji w celu utrzymywania właściwych poziomów wymogów kapitałowych. Dodatkowo, XTB realizuje bezpośrednio na rynkach regulowanych lub w alternatywnych systemach obrotu wszystkie transakcje na akcjach i ETFach oraz na instrumentach CFD opartych o te aktywa. XTB nie jest market makerem dla tej klasy instrumentów.
W model biznesowy XTB wpisana jest duża zmienność przychodów z okresu na okres. Na wyniki operacyjne wpływ mają przed wszystkim: (i) zmienność na rynkach finansowych i towarowych; (ii) liczba aktywnych klientów; (iii) wolumen zawieranych przez nich transakcji na instrumentach finansowych; (iv) ogólne warunki rynkowe, geopolityczne i gospodarcze; (v) konkurencja na rynku FX/CFD oraz (vi) otoczenie regulacyjne.
Co do zasady, na przychody Grupy pozytywnie wpływa wyższa aktywność rynków finansowych i towarowych z uwagi na to, że w takich okresach obserwuje się wyższy poziom obrotów realizowanych przez klientów Grupy oraz wyższą rentowność na lota. Korzystne dla Spółki są okresy występowania wyraźnych i długich trendów rynkowych i właśnie w takich momentach osiąga najwyższe przychody. W związku z tym, wysoka aktywność rynków finansowych i towarowych prowadzi co do zasady do zwiększonego wolumenu obrotów na platformach transakcyjnych Grupy. Natomiast spadek tej aktywności oraz związany z tym spadek aktywności transakcyjnej klientów Grupy prowadzi co do zasady do zmniejszenia przychodów operacyjnych Grupy. Z uwagi na powyższe, przychody operacyjne i rentowność Grupy mogą spadać w okresach niskiej aktywności rynków finansowych i towarowych. Ponadto, może pojawić się bardziej przewidywalny trend, w którym rynek porusza się w ograniczonym zakresie cenowym. Prowadzi to do powstania tendencji rynkowych, dających się przewidzieć z wyższym prawdopodobieństwem niż w przypadku większych kierunkowych ruchów na rynkach, co tworzy sprzyjające warunki do transakcji zawieranych w wąskim zakresie rynku (ang. range trading). W takim przypadku obserwuje się większą liczbę transakcji przynoszących zyski klientom, co prowadzi do obniżenia wyniku Grupy z tytułu market making.
Zmienność oraz aktywność rynków wynika z szeregu czynników zewnętrznych, z których część jest charakterystyczna dla rynku, a część może być powiązana z ogólnymi warunkami makroekonomicznymi. Może ona w sposób istotny wpływać na przychody osiągane przez Grupę w kolejnych okresach. Jest to charakterystyczne dla modelu biznesowego Grupy.
Koszty
Koszty działalności operacyjnej w III kwartale 2023 r. ukształtowały się na poziomie 165,0 mln zł i były o 32,4 mln zł wyższe w stosunku do okresu porównywalnego (III kwartał 2022 r.: 132,5 mln zł). Najistotniejsze zmiany r/r wystąpiły w:
• kosztach wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, wzrost o 14,7 mln zł głównie związany z nowym zatrudnieniem;
• marketingowych, wzrost o 10,0 mln zł wynikający głównie z wyższych nakładów na kampanie marketingowe online;
• pozostałych usługach obcych, wzrost o 2,8 mln zł w następstwie poniesienia głównie wyższych nakładów na: (i) usługi prawne i doradcze (wzrost o 1,6 mln zł r/r); (ii) systemy IT i licencje (wzrost o 1,0 mln zł r/r).
W ujęciu k/k koszty działalności operacyjnej wzrosły o 7,6 mln zł głównie za sprawą wyższych o 3,8 mln zł nakładów marketingowych offline oraz wyższych o 2,3 mln zł kosztów wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, wynikających głównie ze wzrostu zatrudnienia, a także wyższych o 0,7 mln zł kosztów prowizji wynikających z większych kwot zapłaconych dostawcom usług płatniczych za pośrednictwem których klienci deponują swoje środki na rachunkach transakcyjnych.
W związku z dynamicznym rozwojem XTB Zarząd ocenia, że w 2023 r. łączne koszty działalności operacyjnej mogą kształtować się nawet na poziomie wyższym o około jedną czwartą do tego, jaki zaobserwowaliśmy w 2022 r. Priorytetem Zarządu jest dalszy przyrost bazy klienckiej oraz budowanie marki globalnej. W konsekwencji realizowanych działań nakłady na marketing mogą wzrosnąć o mniej niż jedną piątą w stosunku do roku ubiegłego.
Ostateczny poziom kosztów działalności operacyjnej uzależniony będzie w szczególności od tempa wzrostu zatrudnienia i wysokości zmiennych składników wynagrodzeń wypłaconych pracownikom, od poziomu wydatków marketingowych, od tempa ekspansji geograficznej na nowe rynki oraz od wpływu ewentualnych nowych regulacji i innych czynników zewnętrznych na poziom przychodów osiąganych przez Grupę.
Poziom wydatków marketingowych uzależniony będzie od oceny ich wpływu na wyniki i rentowność Grupy, od tempa ekspansji zagranicznej oraz stopnia responsywności klientów na podejmowane działania. Do wzrostu zatrudnienia
w Grupie przyczyniać się będzie jej dynamiczny rozwój, zarówno na rynkach już istniejących, jak i nowych. Z kolei na wysokość zmiennych składników wynagrodzeń wpływać będą wyniki Grupy.
Dywidenda
Polityka dywidendowa XTB zakłada rekomendowanie przez Zarząd Walnemu Zgromadzeniu wypłaty dywidendy w kwocie uwzględniającej poziom zysku netto prezentowany w jednostkowym rocznym sprawozdaniu finansowym Spółki oraz szereg różnych czynników dotyczących Spółki, w tym perspektyw dalszej działalności, przyszłych zysków, zapotrzebowania na środki pieniężne, sytuacji finansowej, poziomu współczynników adekwatności kapitałowej, planów ekspansji, wymogów prawa w tym zakresie, jak i wytycznych KNF. W szczególności Zarząd, zgłaszając propozycje dotyczące wypłaty dywidendy, kierował się będzie koniecznością zapewnienia odpowiedniego poziomu współczynników adekwatności kapitałowej Spółki oraz kapitału niezbędnego do rozwoju Grupy.
Zarząd podtrzymuje, że jego zamiarem jest rekomendowanie w przyszłości Walnemu Zgromadzeniu podejmowania uchwał w sprawie wypłaty dywidendy, przy uwzględnieniu czynników wskazanych powyżej, w kwocie na poziomie od 50% do 100% jednostkowego zysku netto Spółki za dany rok obrotowy. Jednostkowy zysk netto za okres 9 miesięcy 2023 roku wyniósł 540,6 mln zł.
Poziomy łącznego współczynnika kapitałowego (IFR) XTB w poszczególnych dniach w okresie I-III kwartał 2023 r. obrazuje poniższy wykres.
Na koniec III kwartału br. łączny współczynnik kapitałowy w Spółce wyniósł 174,2%. Łączny współczynnik kapitałowy informuje o relacji funduszy własnych do aktywów ważonych ryzykiem, a mówiąc inaczej, pokazuje czy dom maklerski jest w stanie posiadanymi funduszami własnymi pokryć minimalny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego, kredytowego, operacyjnego i pozostałych.
Środki pieniężne własne i ekwiwalenty
XTB lokuje część swojej gotówki w lokaty bankowe oraz instrumenty finansowe posiadające wagę ryzyka 0%, tj. w obligacje skarbowe oraz obligacje poręczone przez Skarb Państwa. Na dzień 30 września 2023 r. łączna wartość własnych środków pieniężnych oraz obligacji wyniosła w Grupie XTB 1 629,1 mln zł, z tego 1 236,4 mln zł przypadała na środki pieniężne, a 392,7 mln zł na obligacje.
