W I półroczu 2021 r. XTB wypracowało 65,0 mln zł skonsolidowanego zysku netto wobec 293,5 mln zł rok wcześniej. Skonsolidowane przychody osiągnęły wartość 242,0 mln zł (I półrocze 2020: 518,2 mln zł), a koszty działalności operacyjnej 163,3 mln zł (I półrocze 2020: 138,3 mln zł). W okresie Grupa pozyskała rekordową liczbę blisko 108 tys. nowych klientów wobec 52 tys. rok wcześniej (wzrost o 105,7% r/r).

 

 

Przychody

 

W I półroczu 2021 r. przychody Grupy spadły o 53,3% r/r, z 518,2 mln zł do 242,0 mln zł. Do spadku tego przyczyniła się niższa o 199 zł rentowność jednostkowa lota, wynosząca 122 zł (I półrocze 2020: 321 zł). Spadek ten to głównie zasługa: (i) niskiej zmienności na rynkach finansowych i towarowych w II kwartale 2021 r. oraz (ii) efektu wysokiej bazy z I półrocza 2020 r. kiedy to na rynkach panowała ponadprzeciętna zmienność spowodowana m.in. światową pandemią koronawirusa COVID-19.

 

Po dobrym I kwartale 2021 r. kiedy to Grupa wypracowała 186,7 mln zł przychodów z działalności operacyjnej, II kwartał (kwiecień i maj) przyniósł niską zmienność na rynkach finansowych i towarowych, która przełożyła się na spadek przychodów i rentowności na lota. Wraz z mniejszą zmiennością spadła także aktywność transakcyjna klientów. Występował bardziej przewidywalny trend, w którym rynek poruszał się w ograniczonym zakresie cenowym. Doprowadziło to do powstania tendencji rynkowych dających się przewidzieć z wyższym prawdopodobieństwem niż w przypadku większej zmienności na rynkach, co stworzyło sprzyjające warunki do transakcji zawieranych w wąskim zakresie rynku (ang. range trading). W takim przypadku XTB odnotowało większą liczbę transakcji przynoszących zyski klientom, co doprowadziło do obniżenia wyniku XTB z tytułu market making. W konsekwencji rentowność na lota wyniosła 63 zł i osiągnęła najniższy poziom w ciągu ostatnich 5 lat. Od czasu obecności XTB na GPW niższy poziom odnotowano jedynie w II kwartale 2016 roku – 59 zł, co tylko potwierdza wyjątkowy charakter ostatniego kwartału.

 

Z punktu widzenia warunków panujących na rynkach finansowych w I półroczu br. warto przede wszystkim zwrócić uwagę, że był to okres, w którym do połowy maja kontynuowany był trend wzrostowy na rynku kryptowalut. Rynek ten charakteryzuje się tym, że klienci inwestujący w CFD na kryptowaluty są skłonni zdecydowanie dłużej przetrzymywać swoje otwarte pozycje i nie domykać zysków w krótkim czasie, jak ma to miejsce w przypadku innych instrumentów CFD. Taka charakterystyka rynku miała negatywne przełożenie na przychody Grupy (46,6 mln zł straty z CFD na kryptowaluty w I półroczu 2021 r.). W konsekwencji w połowie maja br. XTB podjęła decyzję o zmianie modelu biznesowego dla instrumentów CFD opartych o kryptowaluty, tj. całkowitym zabezpieczeniu pozycji rynkowej na nich. Od tego momentu cała otwarta pozycja Spółki na tych instrumentach jest pokryta w transakcjach zabezpieczających z dostawcami płynności. Spółka planuje utrzymać ten model bezterminowo. Ujemny wynik z instrumentów CFD na kryptowaluty przypisać można do okresu, gdy jeszcze stosowany był model market makeing’owy, a rynki kryptowalut kontynuowały dynamiczne wzrosty. W momencie wystąpienia korekty na tych rynkach w drugiej połowie maja, pozycja rynkowa XTB była już praktycznie w całości zredukowana.

 

Patrząc z kolei na rynki akcji i indeksów w II kwartale br. stwierdzić należy, że charakteryzowały się one zdecydowanie niższą zmiennością niż w kwartale poprzedzającym. Indeks DAX w kwietniu i maju nieudanie próbował wybić się ponad rekordowe poziomy, co udało się osiągnąć dopiero na początku czerwca. Dodatkowo, cały zakres ruchu tego instrumentu w II kwartale zamknął się w około 800 punktów. Zmiany cen były dużo wyraźniejsze w przypadku instrumentów opartych o indeksy amerykańskie, co przełożyło się na wzrost przychodów na tej grupie k/k, lecz w dużo mniejszym stopniu niż spadek przychodów na instrumencie DE30.

 

Grupa zanotowała również spadek przychodów na instrumentach CFD opartych o ropę i metale szlachetne. W okresie instrumenty te notowały wyraźne trendy wzrostowe, ale za tym poszły również w dużej mierze długie pozycje zawierane przez klientów XTB. Dodatkowo, w przypadku instrumentów opartych o ropę zasięg ruchu zmiany cen był niższy niż w poprzednim kwartale.

 

XTB posiada solidny fundament w postaci stale rosnącej bazy klientów i liczby aktywnych klientów. Stanowi on klucz do wysokości powtarzalnych wyników w przyszłości. W I półroczu 2021 r. Grupa odnotowała kolejny rekord w tym obszarze pozyskując 107 854 nowych klientów wobec 52 434 rok wcześniej, co daje wzrost o 105,7%. To efekt kontynuowania zoptymalizowanej strategii sprzedażowo-marketingowej, większej penetracji rynków już istniejących, sukcesywnego wprowadzania do oferty nowych produktów oraz ekspansji na nowe rynki geograficzne. Analogicznie do liczby nowych klientów rekordowa była także średnia liczba aktywnych klientów. Wzrosła ona z 52 084 do 105 005, tj. o 101,6% r/r.

 

 

Wzrost liczby aktywnych klientów przełożył się na wzrost zrealizowanego przez nich wolumenu obrotu mierzonego zarówno liczbą zawartych kontraktów w lotach, jak i wartością nominalną zawartych transakcji. W konsekwencji obrót instrumentami pochodnymi wyniósł 1 986,7 tys. lotów (I półrocze 2020: 1 613,9 tys. lotów) i był wyższy o 372,8 tys. lotów r/r.

 

Priorytetem Zarządu jest dalszy przyrost bazy klienckiej prowadzący do umocnienia pozycji rynkowej XTB na świecie. Działania te wspierane będą przez szereg inicjatyw m.in. wprowadzoną 5 października 2020 r. nową ofertę na akcje i ETF-y (ang. Exchange-Traded Funds) „0% prowizji” dla miesięcznych wolumenów o wartości do 100 000 EUR. Oferta ta została przyjęta z dużym entuzjazmem zarówno przez obecnych, jak i nowych klientów XTB. Spółka dąży do bycia pierwszym wyborem i kompleksowym rozwiązaniem dla każdego inwestora. W ciągu ostatnich kilku lat XTB wykonało ogromną pracę – od poszerzenia oferty o około 3,8 tys. instrumentów finansowych (z 1 500 do ponad 5 300 obecnie), po ciągłe doskonalenie wersji webowej i mobilnej wielokrotnie nagradzanej platformy transakcyjnej XTB (xStation). Teraz, dzięki bezpłatnej ofercie, XTB szeroko otworzyło drzwi każdemu, kto jest zainteresowany inwestowaniem zarówno w prawdziwe akcje, jak i fundusze ETF. XTB umożliwia obecnie inwestowanie w ponad 2 900 prawdziwych akcji z 16 największych światowych giełd, w tym New York Stock Exchange, London Stock Exchange, hiszpańskiej Bolsa de Madrid, niemieckiej Börse Frankfurt oraz oczywiście warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych. Oprócz akcji, XTB oferuje ponad 270 funduszy ETF, w tym na towary, nieruchomości i obligacje.

 

Oferta „0% prowizji” wspierana jest przez kampanię marketingową i reklamową z udziałem ambasadora marki XTB – jednego z najlepszych menadżerów piłkarskich na świecie, José Mourinho. Ambasadorem XTB jest trener, który zdobył nie tylko tytuły mistrzowskie w rekordowej ilości krajów (Portugalia, Anglia, Włochy i Hiszpania), ale jest także jednym z zaledwie trzech szkoleniowców, którzy dwukrotnie wygrali Ligę Mistrzów UEFA z dwoma klubami.

Spółka liczy na skuteczność oferty na akcje i ETF-y oraz kampanii z José Mourinho. W szczególności ambicją Zarządu jest pozyskanie w 2021 r. przynajmniej 120 tys. nowych klientów czyli średnio co najmniej 30 tys. nowych klientów kwartalnie. Zarząd zakłada, że w kolejnym kwartale przyrost nowych klientów zbliży się do wspomnianych założeń z uwagi na okres wakacyjny. W lipcu 2021 r. Grupa pozyskała łącznie 12,7 tys. nowych klientów.

Dla XTB ważna jest także dywersyfikacja segmentowa przychodów. W tym celu Grupa rozwija, poza segmentem detalicznym, działalność instytucjonalną (X Open Hub), w ramach której dostarcza płynność i technologię innym instytucjom finansowym. Przychody z tego segmentu potrafią podlegać istotnym wahaniom z okresu na okres, analogicznie jak w segmencie detalicznym, co jest zjawiskiem typowym dla przyjętego przez Grupę modelu biznesowego.

W model biznesowy XTB wpisana jest duża zmienność przychodów z okresu na okres. Na wyniki operacyjne wpływ mają przed wszystkim: (i) zmienność na rynkach finansowych i towarowych; (ii) liczba aktywnych klientów; (iii) wolumen zawieranych przez nich transakcji na instrumentach finansowych; (iv) ogólne warunki rynkowe, geopolityczne i gospodarcze; (v) konkurencja na rynku FX/CFD oraz (vi) otoczenie regulacyjne.

Co do zasady, na przychody Grupy pozytywnie wpływa wyższa aktywność rynków finansowych i towarowych z uwagi na to, że w takich okresach obserwuje się wyższy poziom obrotów realizowanych przez klientów Grupy oraz wyższą rentowność na lota. Korzystne dla Spółki są okresy występowania wyraźnych i długich trendów rynkowych i właśnie w takich momentach osiąga najwyższe przychody. W związku z tym, wysoka aktywność rynków finansowych i towarowych prowadzi co do zasady do zwiększonego wolumenu obrotów na platformach transakcyjnych Grupy. Natomiast spadek tej aktywności oraz związany
z tym spadek aktywności transakcyjnej klientów Grupy prowadzi co do zasady do zmniejszenia przychodów operacyjnych Grupy. Z uwagi na powyższe, przychody operacyjne i rentowność Grupy mogą spadać w okresach niskiej aktywności rynków finansowych i towarowych. Ponadto, może pojawić się bardziej przewidywalny trend, w którym rynek porusza się w ograniczonym zakresie cenowym. Prowadzi to do powstania tendencji rynkowych, dających się przewidzieć z wyższym prawdopodobieństwem niż w przypadku większych kierunkowych ruchów na rynkach, co tworzy sprzyjające warunki do transakcji zawieranych w wąskim zakresie rynku (ang. range trading). W takim przypadku obserwuje się większą liczbę transakcji przynoszących zyski klientom, co prowadzi do obniżenia wyniku Grupy z tytułu market making.

Zmienność oraz aktywność rynków wynika z szeregu czynników zewnętrznych, z których część jest charakterystyczna dla rynku, a część może być powiązana z ogólnymi warunkami makroekonomicznymi. Może ona w sposób istotny wpływać na przychody osiągane przez Grupę w kolejnych okresach. Jest to charakterystyczne dla modelu biznesowego Grupy.

 

Koszty

 

Koszty działalności operacyjnej w I półroczu 2021 r. ukształtowały się na poziomie 163,3 mln zł i były o 25,0 mln zł wyższe w stosunku do okresu porównywalnego (I półrocze 2020 r.: 138,3 mln zł). Najistotniejsze zmiany r/r wystąpiły w:

 •   kosztach marketingowych, wzrost o 19,1 mln zł wynikający głównie z wyższych nakładów na kampanie marketingowe online;

 •  kosztach prowizji, wzrost o 7,3 mln zł wynikający z większych kwot zapłaconych dostawcom usług płatniczych za pośrednictwem których klienci deponują swoje środki na rachunkach transakcyjnych;

 •    pozostałych usługach obcych, wzrost o 5,7 mln zł w następstwie poniesienia głównie wyższych nakładów na: (i) systemy IT i licencje (wzrost o 2,5 mln zł r/r); (ii) usługi prawne i doradcze (wzrost o 1,2 mln zł r/r) oraz (iii) usługi wsparcia informatycznego (wzrost o 0,9 mln zł r/r);

 •   kosztach wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, spadek o 7,0 mln zł głównie za sprawą niższych rezerw na zmienne składniki wynagrodzeń (bonusy) oraz wzrostem zatrudnienia.

W ujęciu k/k koszty działalności operacyjnej zmniejszyły się o 10,5 mln zł głównie za sprawą niższych o 8,0 mln zł nakładów marketingowych oraz niższych o 3,1 mln zł kosztów wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, wynikających głównie z rozwiązania rezerw na zmienne składniki wynagrodzeń (bonusy), oraz niższych o 1,6 mln zł kosztów prowizji wynikających z niższych kwot zapłaconych dostawcom usług płatniczych za pośrednictwem których klienci deponują swoje środki na rachunkach transakcyjnych, oraz wyższych o 1,5 mln zł kosztów pozostałych usług obcych.

W związku z dynamicznym rozwojem Grupy Zarząd ocenia, że w 2021 r. łączne koszty działalności operacyjnej mogą kształtować się na poziomie wyższym o około kilkanaście procent do tego, jaki zaobserwowaliśmy w 2020 r. Priorytetem Zarządu jest dalszy przyrost bazy klienckiej oraz budowanie marki globalnej. W konsekwencji realizowanych działań nakłady na marketing mogą wzrosnąć o ponad 20% w stosunku do roku ubiegłego.

Ostateczny poziom kosztów działalności operacyjnej uzależniony będzie od wysokości zmiennych składników wynagrodzeń wypłaconych pracownikom, od poziomu wydatków marketingowych, od tempa ekspansji geograficznej na nowe rynki oraz od wpływu ewentualnych nowych regulacji i innych czynników zewnętrznych na poziom przychodów osiąganych przez Grupę.

Na wysokość zmiennych składników wynagrodzeń wpływać będą wyniki Grupy. Poziom wydatków marketingowych uzależniony z kolei będzie od oceny ich wpływu na wyniki i rentowność Grupy, tempa ekspansji zagranicznej oraz stopnia responsywności klientów na podejmowane działania. Pojawienie się nowych regulacji wpłynąć może, jeżeli zajdzie taka potrzeba, na rewizję założeń kosztowych Grupy.

 

Dywidenda a wymogi kapitałowe

 

Polityka dywidendowa XTB zakłada rekomendowanie przez Zarząd Walnemu Zgromadzeniu wypłaty dywidendy w kwocie uwzględniającej poziom zysku netto prezentowany w jednostkowym rocznym sprawozdaniu finansowym Spółki oraz szereg różnych czynników dotyczących Spółki, w tym perspektyw dalszej działalności, przyszłych zysków, zapotrzebowania na środki pieniężne, sytuacji finansowej, poziomu współczynników adekwatności kapitałowej, planów ekspansji, wymogów prawa w tym zakresie, jak i wytycznych KNF. W szczególności Zarząd, zgłaszając propozycje dotyczące wypłaty dywidendy, kierował się będzie koniecznością zapewnienia odpowiedniego poziomu współczynników adekwatności kapitałowej Spółki oraz kapitału niezbędnego do rozwoju Grupy.

Dla przykładu, KNF w swoim ostatnim Stanowisku ws. polityki dywidendowej w 2021 r., opublikowanym w dniu 16 grudnia 2020 r., rekomendowała, aby dywidendę w 2021 r. wypłaciły wyłącznie domy maklerskie, które spełniły m.in. następujące kryteria:

A. Dywidendę w kwocie nie wyższej niż 75% zysku netto za 2020 r.:

I. dla podmiotów podlegających normom adekwatności kapitałowej zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013 r., z późn. zm., zwanym dalej: „rozporządzeniem 575/2013”) na dzień 31 grudnia 2020 r.:

• współczynnik kapitału podstawowego Tier I wyniósł co najmniej 6%;

• współczynnik kapitału Tier I wyniósł co najmniej 9%;

• łączny współczynnik kapitałowy wyniósł co najmniej 14%;

II. dla podmiotów nie podlegających normom adekwatności kapitałowej zgodnie z rozporządzeniem 575/2013 na dzień 31 grudnia 2020 r. wskaźnik będący udziałem kwoty kapitałów

III. ostatnia ocena nadzorcza nadana w procesie BION wynosi 1 albo 2;

IV. podmiot w 2020 roku oraz do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego i podjęcia uchwały o podziale zysku za 2020 rok nie naruszył przepisów dot. wymogów kapitałowych zawartych w rozporządzeniu 575/2013 i ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2020 r. poz. 89 z późn. zm.) oraz przepisów dotyczących limitów dużych ekspozycji, z wyłączeniem naruszeń limitów odnoszących się do środków pieniężnych klientów.

B. Dywidendę w kwocie nie wyższej niż 100% zysku netto za 2020 r.:

I. spełnia wszystkie kryteria wymienione w literze A;

II. dla podmiotów podlegających normom adekwatności kapitałowej zgodnie z rozporządzeniem 575/2013 kryteria,
o których mowa w lit. A pkt I, są spełnione na koniec każdego kwartału w 2020 roku;

III. dla podmiotów nie podlegających normom adekwatności kapitałowej zgodnie z rozporządzeniem 575/2013 kryterium, o którym mowa w lit. A pkt II, jest spełnione na koniec każdego kwartału w 2020 roku.

W dniu 28 czerwca 2021 r. Spółka otrzymała od Komisji Nadzoru Finansowego ocenę nadzorczą (BION) wynoszącą 2 [2,46]. Ocena została nadana na dzień 31 grudnia 2020 r. Opublikowany przez KNF w dniu 22 maja 2018 r. Komunikat ws. stanowiska dotyczącego polityki dywidendowej w perspektywie średnioterminowej, mający na celu ułatwienie podmiotom rynku finansowego nadzorowanym przez KNF ramowego planowania finansowego związanego z wypłatą dywidendy w średnim terminie, wskazuje, że aktualna ocena nadzorcza dla XTB mieści się na poziomie zalecanych przez KNF kryteriów, co powinno pozwolić Spółce na ewentualną wypłatę dywidendy za obecny rok obrotowy w zgodzie z tymi kryteriami.

Od 26 czerwca 2021 roku XTB stosuje monitorowanie adekwatności kapitałowej zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2033 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla firm inwestycyjnych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, (UE) nr 575/2013, (UE) nr 600/2014 i (UE) nr 806/2014, zwane dalej „Rozporządzeniem IFR”. Zastąpiło ono, w przypadku XTB, Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/201, zwane dalej „Rozporządzeniem CRR”. Obydwa rozporządzenia nakazują utrzymywanie odpowiedniej relacji funduszy własnych do ponoszonego ryzyka – w przypadku Rozporządzenia CRR jego miarą była łączna ekspozycja na ryzyko, a łączny współczynnik kapitałowy nie mógł być niższy niż 8%, natomiast w przypadku Rozporządzenia IFR, łączną miarą ponoszonego ryzyka jest najwyższa z wartości: (i) wymóg dotyczący stałych kosztów pośrednich, (ii) stały minimalny wymóg kapitałowy lub (iii) wymóg „współczynnika K” związanego z ryzykiem dla klienta, ryzykiem dla rynku i ryzykiem dla firmy; w przypadku Rozporządzenia IFR relacja łącznych funduszy własnych nie może być niższa niż 100%.

W celu zapewnienia porównywalności, wymogi z poprzednich okresów zostały odpowiednio przeskalowane, należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że wartość łącznej ekspozycji na ryzyko liczona zgodnie z Rozporządzeniem CRR jest liczona w inny sposób, niż wartość wymogu kapitałowego obliczonego zgodnie z Rozporządzeniem IFR.

Poniższy wykres prezentuje wartość łącznego współczynnika kapitałowego (CRR) w I półroczu 2021 roku.

Poniższy wykres prezentuje wartość łącznego współczynnika kapitałowego (IFR) w I półroczu 2021 roku.

Łączny współczynnik kapitałowy informuje o relacji funduszy własnych do aktywów ważonych ryzykiem, a mówiąc inaczej, pokazuje czy dom maklerski jest w stanie posiadanymi funduszami własnymi pokryć minimalny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego, kredytowego, operacyjnego i pozostałych. Na koniec I półrocza br. łączny współczynnik kapitałowy w Spółce wyniósł 155,3% (odpowiednik pod Rozporządzeniem CRR 12,4%).

Pamiętać należy, że co roku KNF publikuje zaktualizowane Stanowiska ws. polityki dywidendowej obowiązujące domy maklerskie przy wypłacie dywidendy za dany rok. W przypadku zastosowania przez KNF w przyszłości prostego przeskalowania współczynników, poziom relacji kapitałów własnych i wymogów kapitałowych, powyżej którego XTB mogłoby wypłacić dywidendę, mógłby wynieść 175%. Zaznaczyć jednak należy, że Komisja może ustalić właściwe poziomy w całkowicie odmienny sposób, biorąc pod uwagę sprawowany na bieżąco nadzór nad domami maklerskimi. W przypadku pozostawienia
w przyszłych stanowiskach kryteriów bez zmian, zastosowanie będzie miał punkt Stanowiska KNF stanowiący, że dla podmiotów nie podlegających normom adekwatności kapitałowej zgodnie z rozporządzeniem 575/2013 (Rozporządzenie CRR), wskaźnik będący udziałem kwoty kapitałów własnych w sumie aktywów ogółem na dzień 31 grudnia poprzedniego roku wynosił co najmniej 50%.

Zarząd podtrzymuje, że jego zamiarem jest rekomendowanie w przyszłości Walnemu Zgromadzeniu podejmowania uchwał w sprawie wypłaty dywidendy, przy uwzględnieniu czynników wskazanych powyżej, w kwocie na poziomie od 50% do 100% jednostkowego zysku netto Spółki za dany rok obrotowy. Jednostkowy zysk netto za I półrocze 2021 r. wyniósł 62,0 mln zł.

 

Środki pieniężne własne i ekwiwalenty

 

W środowisku niskich stóp procentowych, które zniechęca do utrzymywania depozytów w bankach, XTB lokuje część swojej gotówki w instrumenty finansowe posiadające wagę ryzyka 0%, tj. w obligacje skarbowe oraz obligacje poręczone przez Skarb Państwa. Na dzień 30 czerwca 2021 r. łączna wartość własnych środków pieniężnych oraz obligacji wyniosła w Grupie XTB 768,0 mln zł, z tego 621,8 mln zł przypadała na środki pieniężne, a 146,2 mln zł na obligacje.